25 july 2009 – Shoppen in Lusaka

Aan het begin van de week hadden we met Annie afgesproken om naar de markt te gaan om Zambiaanse spulletjes te gaan shoppen. Elke dag vroeg ze ons of deze afspraak nog door ging. Zo veel zin had ze erin.

Om half 9 ging de telefoon en wij dachten dat dit Annie was. Het bleek Yvonne te zijn die ons mee wilde nemen naar Kitchen Party (soort van vrijgezellenfeest). Zo lief dat deze leerkrachten ons allemaal op sleeptouw willen nemen zodat we hun Zambiaanse leven kunnen ervaren. Ondanks dit super aanbod hebben wilden we Annie vandaag echt niet teleurstellen.

Samen met Annie, Field en Abel zijn we in een lokale bus gestapt op weg naar het centrum van Lusaka. Ik vond dit best spannend. Als enige blanke in een propvol (ongeveer 25 mensen) namaak retro volkswagenbusje. Hier in Chawamma zie je er op een dag wel honderd van zo'n soort busjes voorbij komen. Meestal toeteren deze busjes naar ons en worden er allemaal dingen in Nenyja naar ons toegeroepen. Ook tijdens deze rit worden er allemaal onverstaanbare dingen tegen ons gezegd. We lachen aardig terug en knikken wat. Als we daarna aan de leerkrachten vragen wat er gezegd wordt, krijgen we reacties als “ze vroegen hoe het met je ging en wilde je groeten”. Ik vraag me af of dit wel helemaal de waarheid is.

Bij City Centre stappen we uit. Om ons heen zien we alleen maar (donkere) mensen. Overal liggen spullen, zoals DVD's, eten en kleren op kleedjes. De mensen komen naar ons toe en vragen of we spullen van hem willen kopen. Field en Abel sturen ze weg. Alleen had ik mij hier nooit veilig gevoeld. Wat ben ik blij dat deze mannen mee zijn. In het marktgebouw loopt een kind met me mee met een opgeheven hand. Ik kijk en reageer niet. Best moeilijk om als kindervriend hier niet op in te gaan.

We lopen langs een rij met kraampjes met alleen maar vlees. Ik kan het niet laten en kijk. Had ik het maar niet gedaan. Ik wordt echt misselijk. Alle delen van verschillende dieren liggen daar uitgestald, klaar om gekocht en bereid te worden. Zo zie ik poten, huiden, ogen en allemaal dingen liggen die ik nog nooit in me leven gezien heb. De vliegen die erop zitten, maken het nog onsmakelijker. Even later schrik ik weer. In een andere rij liggen overal gedragen kleren en schoenen. Willemijn vraagt waar deze vandaan komen. Het blijken de donaties van de Westerse landen te zijn. Het raakt me echt dat deze kleren voor de armen zijn bedoeld hier op de markt liggen. Deze mensen krijgen deze kleren helemaal niet en lopen nog steeds in vodden rond. De containers worden onderschept en waarschijnlijk door rijke lui doorverkocht. Wat een corrupte bende. Wat een bedrog!

Er gaan zo veel emoties door me heen, zoals angst, verdriet, boosheid en schaamte. De angst overheerst, maar laat deze totaal niet merken. De mensen mogen niet merken dat het zweet me op mijn rug staat. Er komen mensen (lees mannen) op me af en soms wordt ik zelfs bij me arm vastgepakt. Abel, Field en Annie beschremen ons goed en wijzen ons erop dat er dieven achter ons aanlopen. Met heel mijn leven bewaakt ik de 70 euro (50.000 kwatscha) die ik om heb hangen.

We stappen snel in een van de busjes op weg naar Mandahill. Het winkelcentrum voor rijken. Ik hoop dat ik daar even tot rust kan komen. Maar in de bus moet ik ook op mijn hoede zijn. Voor mij en Willemijn zit een dronken man die stiekem zijn goude trouwring weer om doet. Je moet hier inderdaad niemand vertrouwen, zoals Martha de hippie als zei.

Ik zie hordes blanken voorbij komen in Mandhill. Hier zaten ze dus verstopt. Ik kan het mij wel voorstellen dat ze hier naar toe vluchten. We lopen “Game” binnen. Een alles in een supermarkt. Maar ook hier voel ik me niet fijn. De afgelopen weken heb ik in de armoede geleefd en nu zie je al die luxe artikelen om me heen. Deze omschakeling is zo groot. De prijzen liegen er niet om. Alles kost hier drie keer zo duur. Uit schaamte tegenover Abel, Field en Annie wil ik zo gauw mogelijk hier weg. Ik kan dit betalen, maar zij kunnen hier voor de prijs van 1 DVD misschien een week rond komen.

Onze laatste busrit gaat naar Kabwata cultural centre. Eindelijk een wat rustigere plek afgelegen van het drukke, overweldigende centrum. In deze witte ronde hutjes met rieten dakjes worden typische Zambiaanse spulltjes verkocht. Overal zie ik mooie spullen liggen en hangen. Maar ik kan kan niet meer. Ik voel me niet lekker, ik heb migraine.

De avond valt en ook hier wordt het tijd om naar huis te gaan. Een dronken man valt van een stilstaande truck en kruipt straalbezopen op de grond. Vandaag is mij opgevallen hoe stiekem de mensen hier drinken. Ze hebben kleine vierkante plastic zakjes met alcohol erin. Het valt bijna niet op dat ze hieruit drinken en dat dit alcohol is. Ondanks dat ik me niet lekker voel, moet ik dus nog even op mijn hoede blijven. Vooral nu het donker is. Pas in mijn kamer in de lodge voel ik me weer veilig.

Wat een dag! Dit hadden Willemijn en ik nooit alleen kunnen doen. Maar we hadden het ook nooit willen missen. Ziek stap ik me bedje in. Me ouders bellen. Wat ben ik blij dat ik even deze dag met zo vee indrukken en emoties met hen kan delen.